امیدهای سرزمین من

آب در جاهاي بسياري يافت مي شود؛ آب در درياها، درياچه ها، رودخانه ها و زير زمين وجود دارد. آبي كه در روي خشكي ها وجود دارد، محصول بارندگي است. آب در روي زمين و درياها براي حرارت نور خورشيد بخار مي شوند. اين بخار چون گرم و سبك است به بالا مي رود و تشكيل ابر مي دهند. ابرها در جاهاي بلند سرد شده و تشكيل باران مي دهند و اين آب دوباره بر روي زمين بر مي گردد.

آب در هوا :

در هوا هميشه مقداري بخار آب وجود دارد. و وقتي بخار زياد شود به ابر تبديل مي شود. بعضي از ابرها مانند پر هستند و بسيار بالا هستند بعضي از ابرها مانند تكه پنبه هستند اين ابرها در هواي نسبتاً خوب در آسمان پيدا مي شوند. بعضي ابرها هم لايه لايه هستند و همه آسمان را مي پوشانند. بيشتر بارندگي ها از اين ابرهاست.

آب در خشكي :

آبي كه از بارندگي به روي زمين مي رسد، به شكل هاي مختلفي ممكن است در آيد.

آب در زير زمين :

در بيشتر قسمت هاي كشور ما رودخانه و درياچه وجود ندارد و مردم بايد آب لازم براي مصرف خانگي يا كارهاي كشاورزي را از چاه و چشمه به دست بياورند.

آب آشاميدني :

در بيشتر شهرها آب آشاميدني از رودخانه يا چاه تأمين مي شود. آب رودخانه ها قبل از اينكه به خانه ها برسد، در پشت سدها جمع آوري شده و بعد آن را به تصفيه خانه مي برند. در تصفيه خانه آب را پاكيزه و براي مصرف آماده مي كنند. بعضي از آب ها كه گل آلودند، بايد ميكروب زدايي شوند و مواد ميكروب كش در آب مي ريزند و بعد اين آب پاكيزه از راه لوله به شهرها و روستاها مي رسد.

پرسش هاي بخش 9
سوالات تكميلي
در جاي خالي كلمه مناسب بنويسيد.

1- در بيشتر شهرها، آب داخل لوله ها از رودخانه يا چاه آورده مي شود.
2- در هوا هميشه مقداري بخار آب وجود دارد.
3- آبي كه در خشكي ها جمع مي شود محصول بارندگي است.
4- ابرهاي بسيار بالا مانند پر به نظر مي آيند.
5- ابرهايي كه لايه لايه اند همه آسمان را مي پوشانند.
6- بيشتر بارندگي ها از ابرهاي لايه اي تشكيل مي شوند.
7- آب رودخانه ها قبل از آنكه به خانه ها برسد، در پشت سدها يا استخرهاي بزرگ جمع آوري مي شود.

سوالات تشريحي
‌به سوالات پاسخ كامل دهيد :
1- آب در چه جاهايي ديده مي شود؟

در درياها، درياچه ها، ‌رودخانه ها و زير زمين ها.

2- باران از كجا مي آيد؟

آب درياها توسط نور خورشيد بخار شده و به بالا مي روند، اين بخار تشكيل ابر داده و دوباره به صورت باران برروي زمين مي ريزد.

3- آبي كه از بارندگي روي زمين مي رسد به چه شكل هايي در مي آيد؟

مقداري روي زمين جاري مي شود، مقداري هم به زير زمين نفوذ مي كنند.

4- در جايي كه رودخانه و درياچه وجود نداشته باشد، مردم آب لازم را از كجا به دست مي آورند؟

چاه و چشمه

5- كار تصفيه چاه چيست؟

كار تصفيه پاكيزه كردن آب و آماده مصرف كردن آن است.

6- چگونه مي توانيم آبي را كه يك بار از آن استفاده شده، دوباره استفاده كنيم؟

با تصفيه كردن و ضدعفوني كردن آب

7- آيا عمق همه چاه هاي آب، به يك اندازه است؟

خير، عمق چاه هاي آب بستگي به محل آب هاي زير زمين دارد.

8- آب بعضي از چاه ها آلوده است. توضيح دهيد آب چاه ها چگونه آلوده مي شود؟

نزديك بودن راه هاي فاضلاب و آب هاي آلوده به چاه هاي آب يا رودخانه ها باعث آلودگي آبها مي شود.

بخش دهم_درياها

درياهاي زيادي در روي كره زمين وجود دارد. درياهاي بسيار بزرگ را اقيانوس مي ناميم. مزه آب درياها شور است و جانداران زيادي در درياها زندگي مي كنند.

نمك ها چگونه وارد آب درياها مي شوند؟

رودهايي كه از خشكي به دريا مي رسند. مقدار زيادي خاك و سنگ همراه دارند. در بعضي از اين خاك ها و سنگ ها، نمك وجود دارد كه در آب حل مي شود و به دريا مي رسد.

حركات آب دريا :

وقتي در دريا باد مي وزد، بر روي آب موج ايجاد مي شود كه فقط در روي آب وجود دارد و در زير آب موج حس نمي شود. موج ها به دليل دارا بودن انرژي هنگام برخورد با ساحل سنگي، تغييرات مهمي را در شكل آن به وجود مي آورند. اما وقتي با ساحل ماسه اي برخورد مي كنند فقط ماسه ها را عقب و جلو مي برند.

كف دريا :

كف دريا مانندخشكي ها پر از پستي و بلندي است. وقتي از ساحل دور مي شويم تا فاصله نسبتاً زيادي، عمق آب به آرامي تغيير مي كند و جانوران و گياهان زيادي در اين قسمت زندگي مي كنند. مواد همراه رودها كه از خشكي ها به دريا مي رسند در همين مناطق رسوب مي كنند. در قسمت عميق درياها، كوه هاي زيادي وجود دارد و بعضي از آنها به جهت ارتفاع بالا به شكل جزيره سر از آب در آورده اند.

استفاده از دريا :

‌1- غذا :
از زمان هاي گذشته درياها و اقيانوس ها توانستنداند غذاي مورد نياز انسان را بر طرف كنند. امروزه هم با كمك قايق ها و كشتي هاي بزرگ ماهيگيري و شكار جانوران دريايي همچنان اين روند ادامه دارد. در بعضي از كشورها، از گياهان دريايي هم غذا تهيه مي كنند.

2- گرفتن نمك :
از آب دريا مقداري نمك به دست مي آورند كه براي خوردن و استفاده در صنعت مصرف مي شود.

3- شيرين كردن آب دريا :
به آبي كه در صنعت كشاورزي و آشاميدن استفاده مي كنند، آب شيرين مي گويند. در بعضي از شهرهاي جنوبي ايران از آب شور دريا آب شيرين به دست مي آورند.

4- كشتيراني :
يكي از وسيله هاي جابه جا كردن انسان و كالا، كشتي است. كشتي ها مي توانند مقدار زيادي كالا را با قيمت ارزان جابه جا كنند.

5- آلودگي دريا :
به طور كلي آب درياها و اقيانوس ها توسط كارخانه ها، مواد زايد و فاضلاب ها، كودها و مواد سمي آلوده كننده و مواد زايد كشتي ها خصوصاً كشتي هاي مختلف نفت كش آلوده مي شوند و جانداران دريايي در اين آب هاي آلوده از بين مي روند.

پرسش هاي بخش 10
سوالات تكميلي
در جاي خالي كلمه مناسب بنويسيد.

1- درياهاي بسيار بزرگ را اقيانوس مي نامند.
2- موج ها فقط در روي آب وجود دارند و در زير آب موج حس نمي شود.
3- موج ها داراي انرژي هستند.
4- كف دريا مانند روي خشكي ها پر از پستي و بلندي است.
5- در قسمت عميق درياها كوه هاي بسياري وجود دارد.
6- در بعضي از كشورها از گياهان دريايي غذا تهيه مي كنند.
7- كشتي ها مي توانند مقدار زيادي كالا را با قيمت ارزان جابه جا كنند.